بسمه
تعالي
حضور
کود ک
معلول در
خانواده - قسمت ششم
کودک ناشنوا - قسمت اول
دکتر محمد
کمالی
به عكس آنچه در مورد وضعيت ظاهري كودكان نابينا گفتيم كه موجب تسريع در
شناخت ناتواني و معلوليت او مي گرديد، در كودكان ناشنوا و كم شنوا وضعيت به
گونه اي طبيعي است كه امكان شناخت ناشنوايي يا كم شنوايي از طريق ظاهر كودك
بسيار ضعيف مي گردد. از همين رو ملاحظه مي شود كه خانواده ها اغلب قادر به
تشخيص اين موضوع نبوده و بويژه در سالهاي گذشته در سنين بالاتر از 2 تا 3
سالگي به تشخيص مي رسيدند و اين مسأله باعث مي گرديد كه شروع برنامه هاي
توانبخشي با تأخير زيادي انجام گيرد كه خود بر انجام توانبخشي موفق و الحاق
ناشنوا به جامعه تأثير مي گذارد. در حال حاضر با استفاده از تجهيزات و فن
آوري جديد، امكان تشخيص زودهنگام ناشنوايي فراهم گرديد كه طرح هايي هم در
كشور در دست اجرا است و اميد مي رود با فراهم شدن زمينه تشخيص زودهنگام
ناشنوايي آغاز برنامه هاي توانبخشي بويژه در مورد كودكاني كه نياز به كاشت
حلزون دارند با سرعت و موفقيت بيشتري انجام پذيرد.
حس
شنوايي از جمله حواس پنج گانه و بسيار مهم در رشد كودك است، هر چند گفته مي
شود كه با شنيدن حدود 12 درصد از محركهاي محيطي را درك مي كنيم و با ديدن
حدود 80 درصد اين محركها را دريافت مي كنيم اما چنانچه با آسيب به چشم
نابينايي رخ دهد تنها حدود 30 درصد از ادراك كلي نسبت به محيط از بين مي
رود ليكن با صدمه در گوش و ايجاد عارضه ناشنوايي حدود 70 درصد از ادراك كلي
نسبت به محيط از بين مي رود. بنا بر اين توجه به مسأله شنوايي كودك در مسير
رشد و تكامل او حائز اهميت فراوان و نيازمند دقت نظر والدين است.
والدين و بويژه مادر كه بيشترين حضور را دركنار كودك دارند لازم است از
همان بدو تولد موضوع رشد و تكامل كودك را در همه زمينه ها و از جمله شنوايي
مورد توجه قرار دهند. در زمينه شنوايي لازم است برخي عكس العمل هاي كودك در
مقابل اصوات مورد توجه قرار گيرند و هر گونه تأخير يا عدم پاسخ را با دقت
دنبال كنند. بطور معمول كودك از بدو تولد تا حدود سه ماهگي در مقابل اصوات،
عكس العمل هايي شبيه به فشردن و جمع كردن پلك چشم ها، بيدار شدن از خواب و
گاهي توقف حركات بدن در مقابل صدا را نشان مي دهد. در فاصله سه تا چهار
ماهگي مي توان چرخش مختصر سر يا چشم به طرف منبع صدا را انتظار داشت. اما
از حدود 5 تا 7 ماهگي انتظار مي رود كودك در مقابل صداهاي متوسط و شديد،
چرخش دقيق و كامل سر را به طرف منبع صدا نشان دهد و نيز حالتهايي از سكوت
كردن و گوش دادن به صدا هم در اين سنين مطرح شده است. ملاحظه مي شود كه با
دقت در برابر اين گونه عكس العمل ها مي توان در صورت وجود اختلال، به آن پي
برده و در اسرع وقت موضوع را با پزشك كودك در ميان گذاشت.
والدين و بويژه زوج هاي جوان بايد توجه داشته باشند كه برخي از عوامل و
شرايط مي توانند امكان بروز ناشنوايي را در فرزندشان افزايش دهند به تعبير
ديگر چنانچه شرايط زير در خانواده وجود داشته باشد، والدين بايد دقت و توجه
بيشتري به علائم كم شنوايي يا ناشنوايي داشته باشند. اين عوامل عبارتند از
وجود سابقه ناشنوايي در خانواده زوجين، ازدواج فاميلي، ابتلاء مادر به
بيماري عفوني در دوران بارداري، چنانچه وزن كودك به هنگام تولد كمتر از
1500 گرم بوده باشد وجود زردي يا عفونت در كودك وجود ناهنجاري يا تغيير شكل
غيرطبيعي در سر و گردن، صورت و يا گوش كودك
….
چنانچه ناشنوايي به هنگام تولد، پيش از 2 سالگي رخ دهد، تكامل طبيعي زبان
را با مشكل اساسي روبرو مي سازد و لزوم استفاده از روش هاي اختصاصي براي
درمان، توانبخشي و زبان آموزي را ضروري مي سازد. در اين ميان تشخيص به موقع
ناشنوايي و استفاده زودهنگام از وسايل كمك شنوايي و انجام برنامه هاي
توانبخشي شنيداري اهميت فراواني خواهد داشت كه درقسمت
هفتم
در مورد آنها بيشتر سخن خواهيم گفت.
قسمت
هفتم
